Ostatni król z dynastii Jagiellonów - Anna Jagiellonka
- Oliwia Małecka
- 13 sie 2020
- 3 minut(y) czytania
Smutne życie Anny Jagiellonki zmieniło się po śmierci brata diametralnie. Przez całe życie była ,,sierotą'' i niewolnicą. Wszystkie te cierpienia doprowadziły ją do chwały i władzy.
Wprowadzenie
Anna Jagiellonka urodziła się 18 października 1523 roku. Anna była córką Zygmunta Starego i Bony Sforzy, siostrą Zygmunta Augusta. Kobieta była zaznajomiona z polityką od najmłodszych lat, ponieważ mieszkała na krakowskim Wawelu. Anna przez całe swoje życie była cicha, skryta i potrafiła histeryzować jak Bona. Jagiellonka wierzyła w równouprawnienie w sprawach polityki.
Poszukiwanie miłości
Przez większość życia Anna Jagiellonka trzymała się z tyłu. W młodości próbowano wydać królewnę za 19-letniego duńskiego księcia Magnusa, do zaślubin ostatecznie nie doszło.
Problemy z wydaniem Anny miały podłoże w konfliktach rodzinnych. Przesądził o tym konflikt pomiędzy Boną a Zygmuntem Augustem. Nie bez znaczenia był także zwyczaj obecny w wielu rodzinach, według którego rodzeństwo brało ślub według starszeństwa. Anna była jednym z młodszych dzieci, co komplikowało plany matrymonialne.
Po śmierci Zygmunta Augusta w 1572 roku, przed Anną pojawiła się szansa na tron. Była jedną z ostatnich panien na wydaniu jednej z najpotężniejszych dynastii w Europie. Szlachta doskonale zdawała sobie sprawę z tego, jakim dysponuje atutem. Z tego powodu nie dopuszczała do Anny żadnych obcych posłów, starannie przyglądała się przyjmowanym przez nią gościom oraz kontrolowała korespondencję.
Wygląd zewnętrzny Jagiellonki bardzo przeszkadzał jej w znalezieniu męża. Zdawała sobie sprawę ze swej brzydoty i kazała zakrywać swoje podobizny na Wawelu. Zagraniczni posłowie, przesyłając informacje swym mocodawcom, odmładzali ją o 10 lat i opisywali jako ponętną kobietę. Najpoważniejszymi kandydatami do ręki Anny pozostawali: arcyksiążę Ernest Habsburg i francuski książę Henryk Walezy.
Wyniesienie Anny Jagiellonki na tron
Henryk Walezy nie chciał poślubić kobiety starszej od siebie jak Anna. Okazja do ucieczki przydarzyła się kiedy zmarł brat Henryka, król Francji Karol IX w 1574 roku. Walezy uciekł by objąć tron we Francji. Po ucieczce Henryka z Polski, szlachta obwołała Annę królem Polski. Sytuacja była szczególnie niebezpieczna. Bezkrólewia były niebezpieczne i by temu zaradzić, szlachta wymyśliła małżeństwo Anny z siedmiogrodzkim księciem Stefanem Batorym.
Anna w czasie bezkrólewia zaprezentowała światu zmysł polityczny i pokazała zdecydowanie w działaniu. Za plecami szlachty potrafiła porozumieć się z pretendentami do tronu. W 1575 roku nie dała namówić się na wyjazd na prowincję i z całym dworem udała się na przedpola Warszawy, gdzie odbywała się wolna elekcja. Nie chcąc ponieść kolejnej małżeńskiej porażki, domagała się sporządzania wszystkich postanowień na piśmie.
Okres małżeństwa Stefana Batorego z Anną Jagiellonką
1 maja 1576 roku odbyły się zaślubiny Anny ze Stefanem Batorym. W momencie ślubu Anna miała 53 lata ( w czasach renesansu określali ją bardzo sędziwą kobietą ). Tego samego dnia nastąpiła także koronacja. Niestety, małżeństwo z młodszym o 10 lat Stefanem Batorym, okazało się nieszczęśliwe. Anna formalnie była królem Polski, miała równorzędny udział we władzach, ale próbowała uzyskać przewagę nad mężem, co jednak jej się nie udało. Staropanieństwo nie wyszło jej na dobre. Przez całe życie usilnie chciała wyjść za mąż, a kiedy już została żoną, to Stefan Batory od niej uciekał. Podróżował po kraju, wyjeżdżał w inspekcje służbowe, byle tylko nie przebywać z królową. Zaczął ją adorować dopiero w ostatnim roku życia. Tak naprawdę, to Anna była królem. Zasiadła na tronie dzięki zabiegom Jana Zamojskiego, który według ówczesnej panującej mody na "króla Piasta", przeforsował ja na króla. To podobny przypadek, jak z Jadwigą.
Król wojował, a królowa, jako gorliwa katoliczka i zwolenniczka kontrreformacji, odwiedzała kościoły. Finansowała także Akademię Krakowską. Jej pasją było haftowanie ornatów. Z jej inicjatywy powstały mosty i mury okalające Kraków. Jeszcze za życia brata kazała wznieść drewniany dworek w pobliżu warszawskiego zamku. Interesowała się także rozwojem handlu i budową nowych zakładów rzemieślniczych w Krakowie. Na Wawelu dokończyła prace rozpoczęte jeszcze przez ojca, np. kaplicę zamkową poleciła pokryć złotą łuską, a sobie zbudować grobowiec.
Ostatnie lata życia
Po śmierci Stefana Batorego w 1586 roku, Anna chciała aktywnie się włączyć w politykę, Wtedy pojawiła się jej szansa na bycie samodzielnym królem, ale zrzekła się tego przywileju na rzecz siostrzeńca Zygmunta, syna jej siostry Katarzyny, która wyszła za mąż za szwedzkiego księcia. To dzięki jej staraniom udało się osadzić na polskim tronie Zygmunta Wazę.
Swoje ostatnie lata życia spędziła, zmagając się z ciężką chorobą. Zmarła w Warszawie, 9 września 1596, na rękach ukochanego siostrzeńca Zygmunta Wazy, którego obdarzyła macierzyńską miłością.
Źródła:
Comments